Twój kontrahent nie płaci i zastanawiasz się co zrobić. Jeśli masz wątpliwość jak długo zwlekać ze skierowaniem sprawy do sądu, przeczytaj poniższą publikację.

Każdy przypadek jest inny, bo nie ma dwóch takich samych relacji biznesowych. Czasem mogą łączyć Was długie lata relacji biznesowej, a czasem tylko przelotny romans. Bez względu na to co Was łączyło, pozywanie swoich klientów do sądu nie jest przyjemne. Już sama myśl o przewlekłym postępowaniu i kosztach bywa porażająca i paradoksalnie to głównie dlatego wierzyciele często zwlekają zbyt długo.

Jakie są szanse na odzyskanie pieniędzy rok czy dwa lata po terminie? Jak doliczysz czas postępowania sądowego to szanse nie wyglądają porywająco. Choć niektórym udaje się coś odzyskać, to najczęściej firma, która nie zapłaciła Ci 2 lata temu miała ku temu powody. Tymi powodami są najczęściej braki płynności finansowej i problemy operacyjne.

Twoja należność od dłuższego czasu nie została zapłacona i zastanawiasz co zrobić, żeby się nie przedawniła? W tym artykule opisuję sposoby na podtrzymanie Twojej należności „przy życiu”.

Przykładowe i bardzo skuteczne metody kontroli należności opisałem w artykułach z działów monitoringu płatności i windykacji polubownej. Zachęcam wszystkie firmy do systematycznej pielęgnacji należności, żeby nie dopuszczać do znacznego przeterminowanie należności. Jeśli jednak tak już się stało, ustalmy kiedy należność ulega przedawnieniu i nie możesz jej dochodzić przed sądem.

Generalny okres przedawnienia roszczeń związanych z działalnością gospodarczą reguluje art. 118 kodeksu cywilnego i wynosi on 3 lata. Generalny, bo tylko jeśli przepis szczególny nie stanowi inaczej. A tych szczególnych przepisów niestety jest bez liku, o czym niżej. 

Jeśli uważasz, że droga do uzyskania nakazu zapłaty jest kosztowna i przewlekła, możesz mieć rację. W tej publikacji omawiam zarówno jak ją przyspieszyć i jak obniżyć jej koszt.

W publikacji dotyczącej postępowania zabezpieczającego poruszam już kwestię przewlekłości postępowań sądowych, ale wyłącznie w kontekście skuteczności ściągnięcia należności od dłużnika. W tej publikacji skupię się na sposobie obniżenia kosztów i przyspieszenia samego postępowania. 

Nakazy zapłaty, czyli dokumenty urzędowe na podstawie których komornik może np. zająć Twoją należność na koncie Twojego dłużnika, przeważnie wydawane są w postępowaniu upominawczym. To podstawowy i najbardziej powszechny tryb rozpoznania spraw o wydanie nakazu zapłaty. Art. 499 kodeksu postępowania cywilnego mówi, że możesz z niego skorzystać, jeśli Twoja należność:

1. Nie jest bezzasadna,
2. Fakty nie budzą wątpliwości sądu,
3. Nie zależała od świadczenia wzajemnego. 

Jeśli przejdziesz przez to sito, to prawdopodobnie po okresie kilku do kilkunastu miesięcy dostaniesz prawomocny nakaz zapłaty i będziesz mógł z nim pójść do komornika. W publikacji dotyczącej postępowania zabezpieczającego omawiam sposób na zwiększenie szans odzyskania należności, bo w trakcie długiego procesu sądowego kondycja finansowa Twojego dłużnika może się znacząco pogorszyć.

Zastanawiasz się czy składać pozew do sądu, bo postępowania są przewlekłe? A może masz już nakaz zapłaty, na podstawie którego komornik nic nie ściągnął? Jeśli obawiasz się przewlekłego postępowania sądowego i kolejnych kosztów, których nie uda Ci się odzyskać, ta publikacja jest dla Ciebie.

Postępowania gospodarcze trwają kilka do kilkunastu miesięcy⁽¹⁾. To bardzo długo, szczególnie patrząc przez pryzmat kondycji dłużnika, który już dziś ma problem z uregulowaniem Twojej faktury. Jaka może być jego kondycja za kilka czy kilkanaście miesięcy?

Jeśli nawet skierujesz sprawę do sądu, to statystyka skuteczności komorników⁽²⁾ nie podniesie Cię na duchu. Zdecydowana większość spraw jest umarzana jako bezskuteczna, co jest wodą na młyn nieuczciwych kontrahentów. Dlaczego tak się dzieje i czy nic się z tym nie da zrobić?

Przyczyny niskiej skuteczności komorników są wielowymiarowe – przewlekłość postępowań sądowych czy nieefektywność pracy samego komornika to tylko niektóre z elementów układanki. Bardzo istotna jest szybkość podjęcia działania przez samego wierzyciela, a z tym bywa problem. Firmy często zbyt długo dają dłużnikom szansę i zbyt późno kierują sprawę na ścieżkę sądową, czym znacząco obniżają skuteczność całego postępowania.

A jak podnieść skuteczność postępowania sądowego?

Standardowa ścieżka postępowania sądowego wygląda następująco:

1. Pozew (wytoczenie powództwa – zwykle trwa kilka do kilkunastu miesięcy)
2. Uprawomocnienie (klauzula wykonalności – zwykle trwa kilka do kilkunastu tygodni)
3. Komornik (postępowanie egzekucyjne – zwykle trwa kilka tygodni)

Kroki 1. i 2. mogą trwać zdecydowanie zbyt długo. W publikacji jak oszczędzić ¾ kosztów sądowych i tyle samo czasu przedstawiam sposób na ich przyspieszenie, ale w tej publikacji skupię się na chwilowym ominięciu tych kroków. 

Jeśli skorzystamy z art. 730 kodeksu postępowania cywilnego, który daje możliwość wystąpienia z wnioskiem o zabezpieczenie, możemy iść do komornika jeszcze przed wygraniem sprawy w sądzie. Dzięki temu, przez czas postępowania w sądzie, nawet jeśli będzie ono bardzo długie, Twoja należność będzie zabezpieczona przez komornika. Kiedy sąd przyzna Ci do niej prawo, komornik Ci je po prostu zwolni.

Jak taki proces wygląda w praktyce?

1. Wniosek do sądu o udzielenie zabezpieczenia (zwykle trwa do dwóch miesięcy)
2. Komornik (wykonanie zabezpieczenia – zwykle do kilku dni)
3. Pozew (wytoczenie powództwa – zwykle trwa kilka do kilkunastu miesięcy)
4. Uprawomocnienie (klauzula wykonalności – zwykle trwa kilka do kilkunastu tygodni)
5. Komornik (postępowanie egzekucyjne – zwykle trwa kilka tygodni)

Zaczynając od postępowania zabezpieczającego zyskujemy przede wszystkim masę czasu. Postępowanie w sądzie swoje trwać będzie, ale w tym czasie nasza należność bezpiecznie czeka u komornika na nakaz zapłaty, dzięki czemu skuteczność postępowania jest wielokrotnie wyższa.

Źródła:

1. Analiza działalności sądów powszechnych w latach 2012-2016 – Informator Statystyczny Wymiaru Sprawiedliwości, 2017 r.
2. Efektywność egzekucji komorniczej, wymiar statystyczny – Instytut Wymiaru Sprawiedliwości, 2015 r.