Twoja należność od dłuższego czasu nie została zapłacona i zastanawiasz co zrobić, żeby się nie przedawniła? W tym artykule opisuję sposoby na podtrzymanie Twojej należności „przy życiu”.
Przykładowe i bardzo skuteczne metody kontroli należności opisałem w artykułach z działów monitoringu płatności i windykacji polubownej. Zachęcam wszystkie firmy do systematycznej pielęgnacji należności, żeby nie dopuszczać do znacznego przeterminowanie należności. Jeśli jednak tak już się stało, ustalmy kiedy należność ulega przedawnieniu i nie możesz jej dochodzić przed sądem.
Generalny okres przedawnienia roszczeń związanych z działalnością gospodarczą reguluje art. 118 kodeksu cywilnego i wynosi on 3 lata. Generalny, bo tylko jeśli przepis szczególny nie stanowi inaczej. A tych szczególnych przepisów niestety jest bez liku, o czym niżej.
W praktyce, 3-letni okres przedawnienia dla firm obowiązuje w przypadku:
- Odpowiedzialności z tytułu prowadzonej działalności, np. wadliwie wykonanej usługi,
- Odsetek, jeśli należność główna została zapłacona.
- Rekompensat z tytułu dochodzenia należności.
Koniec biegu okresu przedawnienia dla takich należności przypada z końcem roku kalendarzowego w którym należności uległy przedawnieniu.
Dla większości firm okres przedawnienia należności wynosi 2 lata od terminu wymagalności. To ten okres obowiązuje dla należności z tytułu sprzedaży, a więc większości faktur.
Dla tych należności koniec biegu okresu przedawnienia również przypada z końcem roku kalendarzowego w którym należności uległy przedawnieniu.
Najkrótszy okres przedawnienia należności występuje z tytułu umów przewozu i spedycji, dla których wynosi on tylko 1 rok. Nie dość, że jest to najkrótszy z okresów przedawnienia, to jeszcze sposób jego wyznaczenia w praktyce dodatkowo go skraca:
- Dla firm transportowych i spedycji okres przedawnienia nie jest on liczony o terminu wymagalności faktury, tylko od dnia dostarczenia przesyłki lub wykonania zlecenia,
- Okres przedawnienia liczony jest z zachowaniem 1 roku, ale bez skutku na koniec roku kalendarzowego w którym należność uległa przedawnieniu, jak ma to miejsce w przypadku większości należności firmowych.
Jak przerwać bieg okresu przedawnienia:
- Kierując sprawę do sądu:
- Poprzez wniosek o wydanie nakazu zapłaty,
- Poprzez zawezwanie do próby ugodowej,
Czym te drogi różnią się od siebie?
Wniosek o wydanie nakazu zapłaty to standardowe postępowanie sądowe. Musisz wnieść wszystkie dowody i ponieść związane z tym opłaty. W przypadku wygranej sprawy w sądzie, wynikiem będzie wydanie przez sąd nakazu zapłaty, z którym możesz pójść do komornika.
Zawezwanie do próby ugodowej to czynność prostsza i tańsza. Teoretycznie, zawarta przed sądem ugoda ma moc nakazu zapłaty, ale w praktyce strony rzadko dochodzą do porozumienia przed sądem. Sądy z reguły wydają postanowienie, że do ugody nie doszło a od tej daty na nowo liczony jest okres przedawnienia.
- Pozyskując pisemne uznanie roszczenia od dłużnika, np. harmonogram spłaty należności z odpowiednią klauzulą, którego wzór dostępny jest w kolumnie po prawej w dziale windykacji,
- Wszczynając mediację. Teoretycznie, ugoda zawarta przed mediatorem ma moc nakazu zapłaty, ale podobnie jak w przypadku zawezwania do próby ugodowej, dłużnicy niechętnie poddają się negocjacjom.